Un test da UNED rexistra as principais pegadas psicolóxicas do coronavirus para previr o seu tratamento
Segundo os primeiros resultados detectase un 20% de grupos de especial gravidade con depresión e ansiedade, e un 15% con ambos os dous trastornos aos que se engade o do sono
OURENSE, 4 de maio de 2020.- Ansiedade, depresión e alteracións do soño son as tres principais consecuencias na saúde e benestar psicolóxico detectados na poboación a causa do Covid-19, segundo os primeiros resultados dun test realizado na UNED. Conta cunha mostraxe inicial de medio milleiro de persoas e valores obtidos nas tres últimas semanas: 1 de cada 3 participantes presenta un trastorno de ansiedade xeneralizada; 1 de cada 3 ten severamente alterados os patróns de soño; e 1 de cada 5 require intervención profesional para a depresión. O mesmo traballo identifica tamén grupos de especial gravidade, con ansiedade e depresión un 20% e con ansiedade, depresión e trastornos no soño un 15%. A investigación segue en marcha e os seus datos poden servir para detectar e prever a demanda de coidados psicolóxicos que serán demandados polas e os cidadáns tras a volta á normalidade.
O catedrático de Psicoloxía da Personalidade, Avaliación e Tratamento Psicolóxico da UNED, Miguel Ángel Vallejo Pareja, dirixe un proxecto de investigación destinado a determinar o impacto psicosocial da COVID-19. Trátase de identificar factores de risco, o seu grao de incidencia na poboación, as posibilidades de protección e os modos de afrontar o seu padecimiento, durante e despois da crise sanitaria. “Realizamos o estudo grazas aos datos facilitados por persoas que colaboran voluntariamente nel. Son datos preliminares, pero valiosos para planificar a abordaxe do problema”, indica.
O estudo púxose en marcha o pasado 6 de abril e nas 3 últimas semanas rexistrou xa 500 participantes, o que permite unha primeira análise, aínda que a estatística manterase activa no tempo ata que a realidade sociosanitaria requírao. A idade media de quen respondeu aos tests é de 40 anos, sendo as 73% mulleres e un amplo número, o 68 %, con estudos universitarios. Recibíronse colaboracións desde todas as Comunidades Autónomas. No seu maior parte, o 90 % non están afectados persoalmente pola COVID-19.
“Puidemos constar que 1 de cada 3 participantes presenta un trastorno de ansiedade xeneralizada, ao superar a puntuación de 10 no cuestionario GAD, segundo criterios normativos validados para España. Doutra banda, 1 de cada 5 require tamén intervención profesional para a depresión, segundo o PHQ-9, ao superar a puntuación de 14. Os patróns de soño ven severamente alterados tamén en 1 de cada 3, segundo puntuacións do AIS. Todo iso mostra un panorama preocupante, máis aló do brote e da posibilidade de infestación. Identificamos, ademais, grupos de especial gravidade: con ansiedade e depresión un 20% e con ansiedade, depresión e trastornos no soño un 15%”, explica o director da investigación.
Do malestar ao benestar emocional
Os datos recolleitos haberían de servir para detectar a incidencia psicolóxica da pandemia na poboación, os loitos, temores e malestar emocional xeneral, e para detectar o tratamento, terapias e coidados que van ser requiridos pola cidadanía para recuperar o seu benestar psíquico. Eses datos recolleitos ata o momento polo test indican que sentirse ameazados na súa saúde e na súa situación económica está directamente relacionado cos trastornos de ansiedade e depresión.
Tamén se detectou que as medidas de protección fronte ao virus, persoais, como o lavado de mans, ou sociais, como manter distancia física entre as persoas, non reducen o malestar emocional, como tampouco o fai o tempo que se dedica a buscar información sobre a COVID-19. E que a pandemia sexa o tema estrela e ocupe gran parte do día a día inflúe lixeira e negativamente no benestar emocional.
“Con todo”, apunta Miguel Ángel Vallejo, “non todas as persoas presentan problemas que requiren atención profesional. Varios cuestionarios utilizados no estudo indican que as persoas menos afectadas son aquelas que buscan e toman medidas para resolver os problemas, recoñecendo o malestar, pero sen deixar que o malestar lles paralice, actuando como factores de protección. Pola contra, os resultados sinalan que as persoas que se culpabilizan a si mesmas, danlle voltas e revoltas aos pensamentos, negan ou ocultan o malestar, ou optan polo illamento social, potencian o problema e obteñen puntuacións máis elevadas en ansiedade, depresión e trastornos no soño, actuando como factores de risco”.
O catedrático da UNED lembra que o modo de enfrontar os problemas en xeral, e á COVID-19 en particular, é característico de cada persoa, e non depende tanto do problema en si senón da nosa historia e da nosa contorna, o noso contexto persoal e social. “É posible mellorar a forma en que afrontamos esta situación. Os factores de risco poden modificarse e potenciar os de protección. Isto non eliminará as emocións negativas, pero si reducirá o seu efecto e evitará que se fagan donas de nós, coa consecuente incapacitación para resolver os problemas que importan: os proxectos persoais, laborais, familiares, etc. A intervención psicolóxica é a indicada para procurar esta tarefa, e actuar tempranamente é esencial”.
UNED
Comunicación
